Philippines đã triệu tập phó đại sứ Trung Quốc tại Manila hôm thứ Ba để phản đối điều mà họ gọi là “hành động hung hăng” của lực lượng hải quân Trung Quốc chống lại nhóm tiếp tế cho quân đội Philippines đóng trên bãi cạn ở Biển Đông.
Lực lượng đặc nhiệm Biển Đông của Manila cho biết các tàu Philippines đang thực hiện nhiệm vụ thường lệ tới Bãi Cỏ Mây đã bị các tàu dân quân hàng hải và lực lượng hải cảnh Trung Quốc “quấy rối (và) ngăn chặn” hôm thứ Ba (5/3).
Lực lượng đặc nhiệm cho biết các tàu tuần duyên Trung Quốc đã bắn vòi rồng, làm vỡ kính chắn gió của một trong các tàu tiếp tế và khiến ít nhất 4 thuyền viên bị thương nhẹ.
Người phát ngôn của lực lượng tuần duyên Manila nói những hành động “liều lĩnh” và “phi pháp” của Trung Quốc cũng dẫn đến vụ va chạm giữa một tàu Trung Quốc và Philippines, khiến tàu này bị hư hại nhẹ về cấu trúc.
Bộ Ngoại giao Philippines cho biết họ đã triệu tập nhà ngoại giao Trung Quốc hôm thứ Ba để bày tỏ sự phản đối và yêu cầu các tàu Trung Quốc ngay lập tức rời khỏi khu vực Bãi Cỏ Mây mà Manila gọi là Ayungin.
“Sự can thiệp của Trung Quốc vào các hoạt động thường lệ và hợp pháp của Philippines trong vùng đặc quyền kinh tế của nước này là không thể chấp nhận được”, Bộ này nói trong một tuyên bố. “Những hành động của Trung Quốc ở bãi cạn Ayungin vi phạm quyền chủ quyền và quyền tài phán của Philippines”.
Trung Quốc đổ lỗi cho Manila, cho rằng tàu Philippines đã xâm nhập bất hợp pháp vào vùng biển tiếp giáp với Bãi Cỏ Mây - mà nước này gọi là Rạn Nhân Ái - nên nước này phải thực hiện các biện pháp kiểm soát.
Hành động của Trung Quốc cũng bị Mỹ, đồng minh hiệp ước quốc phòng của Philippines, lên án.
“Mỹ sát cánh cùng Philippines và những người ủng hộ luật pháp quốc tế để ủng hộ #FreeAndOpenIndoPacific [Ấn Độ Dương Thái Bình Dương tự do và rộng mở]”, Đại sứ Hoa Kỳ tại Manila MaryKay Carlson nói trên nền tảng truyền thông xã hội X.
Bãi cạn này là nơi đồn trú của một số ít binh sĩ Philippines đóng trên một tàu chiến rỉ sét mà Manila đã neo đậu ở đó vào năm 1999 để củng cố các yêu sách chủ quyền.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông, bao gồm cả Bãi Cỏ Mây, và đã triển khai tàu để tuần tra đảo san hô đang tranh chấp nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines.
Vụ việc hôm thứ Ba là vụ mới nhất trong một loạt vụ va chạm hàng hải giữa Philippines và Trung Quốc, vốn đang vướng vào tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông bất chấp phán quyết năm 2016 của Tòa án Trọng tài Thường trực cho rằng các yêu sách của Trung Quốc không có giá trị nền tảng pháp lý. Bắc Kinh bác bỏ phán quyết đó.
Lực lượng đặc nhiệm Philippines nói “những hành động cưỡng ép và nguy hiểm” của Bắc Kinh “đặt câu hỏi về sự chân thành trong lời kêu gọi đối thoại hòa bình và giảm bớt căng thẳng”.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh nói trong một cuộc họp báo ở Bắc Kinh rằng hoạt động này là “chuyên nghiệp và có chừng mực, hợp lý và hợp pháp”.
“Trung Quốc một lần nữa kêu gọi phía Philippines chấm dứt các hành vi vi phạm và khiêu khích hàng hải, đồng thời kiềm chế thực hiện bất kỳ hành động nào có thể làm phức tạp tình hình hàng hải”, bà Mao nói.
Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr nói tại một diễn đàn ở Australia hôm thứ Hai rằng đất nước ông sẽ hợp tác trong các cuộc đàm phán với Trung Quốc nhưng sẽ phản kháng khi chủ quyền và quyền hàng hải của mình bị phớt lờ.
Khác với lập trường thân Trung Quốc của người tiền nhiệm Rodrigo Duterte, ông Marcos cáo buộc Bắc Kinh gây hấn trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines, bao gồm việc sử dụng vòi rồng, tia laser “cấp độ quân sự” và các chiến thuật va chạm để xua đuổi tàu Philippines.
Lực lượng đặc nhiệm Philippines nói: “Hòa bình và ổn định không thể đạt được nếu không quan tâm đúng mức đến các quyền hợp pháp, đã có từ trước tới nay và được công nhận của người khác”.
Diễn đàn