Hoa Kỳ đã bãi bỏ một phần lệnh cấm vận võ khí sát thương cho Việt Nam kéo dài nhiều thập kỷ qua, một diễn biến có tính cách lịch sử sau khi chiến tranh Việt Nam kết thúc gần 4 thập niên.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, hôm thứ Năm, nói rằng quyết định này “trong tương lai sẽ cho phép chuyển nhượng các võ khí liên quan đến an ninh hàng hải cho quốc gia từng là một cựu thù.
Nữ phát ngôn viên Jen Psaki nói rằng các thương vụ này sẽ tăng cường khả năng trinh sát hàng hải của Việt Nam, và cho biết thương vụ sẽ được xét trên căn bản từng trường hợp một.
Việt Nam đang phải đối mặt với tuyên bố ngày càng hung hăng của Trung Quốc, đòi chủ quyền phần lớn Biển Đông, nơi giàu khoáng sản và năng lượng. Lực lượng tuần duyên Việt Nam đã nhiều lần đối đầu với lực lượng hải quân Trung Quốc,trong khi tình trạng căng thăng gia tăng trong những năm gần đây.
Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ John McCain, cựu phi công Hải quân và là cựu tù binh chiến tranh Việt Nam hoan nghênh thỏa thuận này. Tuy nhiền hãng tin Reuters trích lời ông kêu gọi chính phủ Hà Nội cải thiện thành tích nhân quyền.
Quyết định này của Hoa Kỳ đã gây ra phản đối ngay lập tức của Human Rights Watch (HRW) tổ chức cổ xúy cho nhân quyền trên toàn thế giới từ lâu đã phản đối việc Hà Nội đối xử với các nhân vật đối lập, các nhóm sắc tộc và tôn giáo thiểu số.
Phát ngôn viên HRW John Sifton nói thành tích đối xử với tù nhân chính trị của Việt Nam từ “xấu cho đến tệ hại hơn.” Trong khi cho rằng quyết định của Hoa Kỳ còn quá sớm, ông cũng nói với hãng tin AP rằng nhiều nhà thờ ở Việt Nam vẫn chưa thể đăng ký với chính phủ và vì vậy vẫn trong tình trạng bất hợp pháp.
Nới lỏng cấm vận là biện pháp mới nhất trong việc Washington và Hà Nội dần dần nối lại bang giao trong 2 thập niên qua.
Quan hệ giữa 2 chính phủ đã bình thường hóa năm 1995 – 2 thập niên sau khi chiến tranh chấm dứt.
Thương mại song phương, từ đó đến này đã tăng vọt lên trên 20 tỉ đôla hàng năm.
Bộ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ John Kerry đã thông báo quyết định này cho Phó Thủ tướng kiêm Ngoại trưởng Phạm Binh Minh khi 2 ông họp trong thủ đô Washington hôm thứ Năm.
