Nga đã bày tỏ sự ủng hộ dành cho việc Trung Quốc chống lại các hành động của Mỹ ở hai điểm nóng an ninh của châu Á giữa lúc căng thẳng gia tăng ở Biển Đông và Bán đảo Triều Tiên.
Tại cuộc họp báo của hai ngoại trưởng Nga và Trung Quốc ở Bắc Kinh hôm 29/4, Nga đã ủng hộ lập trường của Trung Quốc là các nước không có tuyên bố chủ quyền như Mỹ chớ nên “can thiệp” vào tranh chấp lãnh thổ ở Biển Đông.
Ở vùng biển này, Việt Nam là nước có tranh chấp nhiều nhất với Trung Quốc, ngoài ra một bên tranh chấp quan trọng khác là Philippines, một đồng minh của Mỹ.
Ngoại trưởng Nga Lavrov và người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị cũng bày tỏ “quan ngại sâu sắc” về việc Mỹ có thể triển khai hệ thống phòng thủ phi đạn tầm cao THAAD ở Nam Triều Tiên để phòng thủ trước mối đe dọa hạt nhân ngày càng tăng của Bắc Triều Tiên.
Việc Mỹ dùng hải quân thách thức tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với 80% Biển Đông và kế hoạch về lá chắn phi đạn của Mỹ đã đổ thêm dầu vào những căng thẳng giữa các cường quốc ở châu Á. Trung Quốc lo ngại hệ thống THAAD có thể dùng để chống lại các vũ khí của họ. Trung Quốc cũng đang vận động sự ủng hộ quốc tế đối với quan điểm của họ về Biển Đông trong lúc chờ đợi phán quyết của một tòa trọng tài quốc tế về khiếu nại của Philippines đối với đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc.
Đây là cuộc gặp thứ hai giữa các ngoại trưởng của Nga và Trung Quốc chỉ trong vòng 2 tuần, khi hai nước chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào tháng 6.
Trước đó, hôm 18/4, tại cuộc gặp ở Moscow, hai ông Lavrov và Vương Nghị nói cả hai nước đều chống lại “việc quốc tế hóa” tranh chấp Biển Đông, đồng thời kêu gọi giải quyết thông qua đàm phán và tham vấn giữa “các bên liên quan”, một thuật ngữ mà Bắc Kinh sử dụng để loại ra những nước không có tuyên bố chủ quyền.
Tại cuộc họp báo hôm 29/4, ông Lavrov nói: “Quan điểm của Nga là vấn đề đó không nên là một vấn đề quốc tế và chớ có thế lực bên ngoài nào can thiệp vào”.
Về phần mình, ông Vương Nghị nói: “Cộng đồng quốc tế, nhất là các nước bên ngoài Trung Hoa Nam Hải [tức Biển Đông], cần đóng vai trò tích cực trong việc duy trì hòa bình và ổn định, và không làm cho tình hình rối loạn hơn”.
Không có tin tức trên báo chí Việt Nam về phản ứng của Việt Nam đối với các tuyên bố của hai ngoại trưởng Nga và Trung Quốc. Mới đầu tuần này, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Shoigu còn nói Nga coi Việt Nam là một đồng minh chiến lược và đối tác chủ chốt về củng cố an ninh ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương khi gặp Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch.
Bị chỉ trích về các chiến thuật hung hăng và việc xây đảo cùng các cơ sở có thể phục vụ quân sự ở Biển Đông, Trung Quốc đã tìm cách lợi dụng Nga để củng cố cho những tranh cãi của họ đối với Mỹ và các nước có tuyên bố chủ quyền khác như Việt Nam và Philippines.
Cùng với việc giành sự ủng hộ của Nga, Trung Quốc gần đây đã quảng bá mạnh mẽ về điều mà họ gọi là sự đồng thuận mới mà họ đạt được với Brunei, Campuchia và Lào, 3 thành viên trong hiệp hội ASEAN, theo đó ủng hộ lập trường của Trung Quốc là vấn đề Biển Đông không nên là vấn để của cả 10 nước ASEAN.
Tuy Mỹ không có quan điểm về các tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông, Mỹ đã giúp tăng năng lực quân sự của Philippines, một đồng minh có hiệp ước với Mỹ. Mỹ cũng kêu gọi Trung Quốc ngừng các công trình xây đảo, còn hải quân Mỹ đã nhiều lần điều tàu và phi cơ vào gần các thực thể do Trung Quốc kiểm soát.
Theo Bloomberg, Washington Post, TASS.
