Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken trong chuyến thăm Trung Quốc sắp tới dự kiến sẽ nêu lên mối quan ngại của Hoa Kỳ rằng Bắc Kinh đang giúp Nga xây dựng cơ sở công nghiệp quốc phòng để chiến đấu trong cuộc chiến ở Ukraine, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Matthew Miller cho biết ngày 16/4.
Hoa Kỳ đã cảnh báo Trung Quốc chớ hỗ trợ nỗ lực chiến tranh của Moscow kể từ khi Nga xâm lược toàn diện Ukraine vào tháng 2 năm 2022. Cuộc chiến nổ ra chỉ vài tuần sau khi Nga và Trung Quốc tuyên bố “quan hệ đối tác không giới hạn”.
Ông Miller nói trong một cuộc họp báo: “Những gì chúng ta đã thấy trong những tháng qua là có những vật liệu được chuyển từ Trung Quốc sang Nga mà Nga đã sử dụng để xây dựng lại cơ sở công nghiệp và sản xuất vũ khí xuất hiện diện trên chiến trường ở Ukraine”. “Và chúng tôi vô cùng lo ngại về điều đó.”
Các quan chức Mỹ tuần trước đã thông báo với các phóng viên về những vật liệu mà Trung Quốc đang cung cấp cho Nga, bao gồm công nghệ máy bay không người lái và phi đạn, hình ảnh vệ tinh và công cụ máy móc, tuy không đến mức cung cấp hỗ trợ sát thương nhưng đang giúp Nga xây dựng quân đội để duy trì cuộc chiến kéo dài hai năm ở Ukraine.
Một phát ngôn viên của Tòa đại sứ Trung Quốc nói với Reuters tuần trước rằng Trung Quốc không phải là một bên trong cuộc khủng hoảng Ukraine và rằng thương mại bình thường giữa Trung Quốc và Nga không nên bị can thiệp hay hạn chế.
Tổng thống Joe Biden đã nêu vấn đề này với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong một cuộc điện đàm hồi đầu tháng, sau đó các quan chức Mỹ cho biết Ngoại trưởng Mỹ Blinken sẽ tới Trung Quốc trong những tuần tới. Thông tin chi tiết về chuyến đi của ông Blinken vẫn chưa được công bố.
Ông Miller nói: “Không cần đi quá xa trước những cuộc họp đó, bạn chắc chắn có thể mong đợi rằng đó là vấn đề mà ông ấy có thể sẽ nêu ra”.
Ông Blinken đã nêu vấn đề này với các ngoại trưởng NATO tại Brussels vào đầu tháng này và cũng sẽ thảo luận về vấn đề này khi ông gặp những người đồng cấp từ các nền kinh tế tiên tiến thuộc Nhóm G7 ở Ý trong tuần này, ông nói thêm.
Trong khi đó, Thủ tướng Đức Olaf Scholz cho biết ông đã kêu gọi nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình sử dụng ảnh hưởng của đất nước mình để thúc đẩy Nga chấm dứt cuộc chiến ở Ukraine.
Sau cuộc gặp với ông Tập ngày 16/4 tại Bắc Kinh, ông Scholz nói trên nền tảng mạng xã hội X rằng “lời nói của Trung Quốc có trọng lượng ở Nga” và rằng “do đó tôi đã yêu cầu Chủ tịch Tập gây ảnh hưởng đến Nga để ông Putin cuối cùng… chấm dứt cuộc chiến khủng khiếp này”.
Ông nói thêm rằng ông Tập đã đồng ý ủng hộ một hội nghị hòa bình ở Thụy Sĩ.
Tuyên bố này được đưa ra vào cuối chuyến thăm ba ngày của ông Scholz tới Trung Quốc, trong đó ông đã thảo luận về nhiều vấn đề với ông Tập Cận Bình và các nhà lãnh đạo khác.
Ông Scholz ngày 16/4 cảnh báo không nên đe dọa vũ khí hạt nhân trong chiến tranh, sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin hồi tháng trước cho biết ông sẵn sàng sử dụng chúng nếu chủ quyền hoặc độc lập của đất nước bị đe dọa.
Ông cũng nói với ông Tập rằng cuộc xâm lược của Moscow đe dọa an ninh toàn cầu và rằng hai nước có thể hợp tác cùng nhau để đạt được “hòa bình công bằng cho Ukraine”.
Bình luận về cuộc khủng hoảng, ông Tập nói: “Trung Quốc khuyến khích và ủng hộ mọi nỗ lực có lợi cho việc giải quyết cuộc khủng hoảng một cách hòa bình”, theo truyền thông nhà nước Trung Quốc.
Ông Tập nói thêm rằng Trung Quốc và Đức là nền kinh tế lớn thứ hai và thứ ba trên thế giới và Bắc Kinh và Berlin “nên xem xét và phát triển quan hệ song phương từ góc độ chiến lược và lâu dài, đồng thời hợp tác cùng nhau để mang lại sự ổn định và chắc chắn hơn cho thế giới”.
Tuyên bố này diễn ra sau những chỉ trích ngày càng tăng của quốc tế đối với Bắc Kinh về mối quan hệ ngoại giao và kinh tế tiếp tục với Moscow trong bối cảnh nước này xâm lược Ukraine, điều đã giúp Nga trụ vững trước các lệnh trừng phạt mở rộng của phương Tây.
Trung Quốc tuyên bố họ là một bên trung lập trong cuộc xung đột và bất chấp những cáo buộc từ Hoa Kỳ, vẫn khẳng định rằng họ chưa và sẽ không cung cấp viện trợ quân sự cho Nga để hỗ trợ cuộc xâm lược của nước này.
Hôm 15/4, ông Scholz đã thảo luận về tầm quan trọng của cạnh tranh công bằng giữa châu Âu và Trung Quốc, đồng thời kêu gọi Bắc Kinh không bán phá giá hoặc sản xuất quá mức ở thị trường châu Âu. Trong 8 năm liên tiếp tính đến năm 2023, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Đức.
Chuyến đi cũng diễn ra khi cuộc khủng hoảng nhân đạo đang trở nên tồi tệ hơn ở Dải Gaza, sau hơn sáu tháng diễn ra cuộc chiến Israel-Hamas.
Trong cuộc họp báo ngày 16/4, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lâm Kiếm nói rằng “Trung Quốc và Đức lo ngại về tình hình nhân đạo nghiêm trọng ở Dải Gaza và nguy cơ căng thẳng khu vực leo thang hơn nữa”.
Ông Lâm nói thêm rằng cả Bắc Kinh và Berlin đều kêu gọi “tiếp cận viện trợ nhân đạo không bị cản trở và bền vững cho Dải Gaza”.
Diễn đàn