Các nước phương Tây, bao gồm Hoa Kỳ, đã bắt đầu trang bị vũ khí cho các lực lượng Peshmerga người Kurd ở miền Bắc Iraq để trợ giúp cho cuộc chiến của họ chống lại các phần tử chủ chiến cực đoan Sunni của nhóm Nhà Nước Hồi Giáo. Nhưng có những quan ngại một chính quyền khu vực người Kurd nhiều vũ trang có thể tìm cách tuyên bố độc lập và gây ra sự tan rã của Iraq. Theo tường thuật của Thông tín viên Henry Ridgwell từ London, chính quyền khu vực người Kurd cho biết họ chỉ mưu tìm sự tự trị nhiều hơn từ Baghdad.
Ở ngoại ô của Irbil, thủ phủ của người Kurd ở Iraq, các thương gia trưng bày những khẩu sung AK-47 cùng với các vũ khí cũ kỹ và đạn dược khác. Doanh nghiệp đang nở rộ sau một thập niên tương đối hòa bình, người Kurd ở miền Bắc Iraq cho rằng sự tồn tại của họ bị nhóm phần tử chủ chiến Nhà Nước Hồi Giáo đe dọa. Ông Lukman Qader nằm trong số hàng tram khách hàng đang lượn quanh chợ. Ông cho biết:
“Cũng giống như những người khác, tôi đến đây để mua vũ khí bảo vệ cho gia đình và quê hương tôi. Nhưng tất cả những vũ khí ở đây đều cũ kỹ và đạn thì hết hạn”.
Kho vũ khí từ thời Xô Viết của người Kurd đang được nâng cấp khi nhiều nước phương Tây, bao gồm Hoa Kỳ và Pháp, bắt đầu vũ trang cho các lực lượng Peshmerga người Kurd.
Người Kurd từ lâu đã mơ ước một quê hương độc lập và sự xuất hiện của các vũ khí phương Tây tiên tiến có thể mang lại những hậu quả ngoài ý muốn. Ông Afzal Ashraf của viện Royal United Services ở London nói:
“Quê hương của người Kurd nằm dàn trải trên một vùng là Iraq, một số ít ở Iran, Syria và Thổ Nhĩ Kỳ. Nếu có những phần tử chủ nghĩa dân tộc trong chính quyền khu vực người Kurd muốn theo đuổi chương trình đó với những vũ khí và kinh nghiệm bổ sung, họ có thể tạo ra một mối đe dọa cho sự ổn định trong khu vực”.
Tuần này, các lực lượng người Kurd, được hậu thuẫn bởi quân đội Iraq và sự trợ giúp bằng không kích của Hoa Kỳ, đã chiếm quyền kiểm soát đập nước chiến lược Mosul từ tay các phần tử chủ chiến Sunni. Cuộc chiến chống Nhà Nước Hồi Giáo hay ISIS, các phần tử chủ chiến, đang đoàn kết các phe phái người Kurd đối đầu. Ông Zaynep Kaya của trung tâm Trung Đông tại Trường Kinh tế London nói.
“ISIS đang mang người Kurd ở Syria và người Kurd ở Iraq lại gần với nhau mặc dù các phe phái người Kurd đối đấu KDP và PYD không có quan hệ tốt đẹp cho đến gần đây. Hiện nay, các lược lượng PYD và PKK đang giúp đỡ cho Pashmerga”.
Các chiến binh KK chiến đấu trong cuộc chiến kéo dài cả thập niên cho việc tự trị chống lại nhà nước Thổ Nhĩ Kỳ. Các cuộc hòa đàm đang diễn ra. Chính quyền khu vực người Kurd ở Iraq sẽ ngần ngại việc chọc giận Ankara bằng cách khơi dậy chủ nghĩa dân tộc người Kurd. Ông Kaya nói:
“Việc xuất khẩu dầu của KRG phụ thuộc vào Thổ Nhĩ Kỳ. Do đó chính quyền khu vực người Kurd càng gia tăng quyền lực trong khu vực và ở Iraq thì họ càng trở nên phụ thuộc vào Thổ Nhĩ Kỳ”.
Giàu dầu hỏa là nguyên nhân gây ra sự xích mích với chính quyền trung ương Iraq. Độc lập về kinh tế khỏi Baghdad là yêu cầu chính của người Kurd. Đại diện của chính quyền khu vực người Kurd ở London, ông Bayan Sami Abdul Rahman nói:
“Họ (Baghdad) cố gắng tập trung kiểm soát lĩnh vực dầu khí, chúng tôi dĩ nhiên phải chống lại điều đó. Nơi nào mà Baghdad không kiểm soát được chúng tôi, họ trừng phạt chúng tôi. Kể từ tháng Giêng, chúng tôi đã không có ngân sách. Đó là một tình trạng vô lý mà hôm nay, người Kurd đang phải đối diện với tổ chức khủng bố giàu có và được vũ trang kỹ lưỡng nhất thế giới, và chúng tôi vẫn không có ngân sách từ Baghdad”.
Nếu Iraq có thể tồn tại là một quốc gia, sẽ phải có những thay đổi lớn. Ông Abdul Rahman nói:
“Thâm chí sau khi các phần tử Hồi Giáo bị đẩy lùi, bị đánh bại và chúng tôi trở lại công việc như thường lệ thì nó sẽ không phải là công việc như bình thường. Thực tế là Iraq phải khu vực hóa nếu duy trì cùng nhau”.
Tương lai của người Kurd sẽ phải chờ đợi. Nhưng người Kurd, quân đội Iraq và phương Tây đang đoàn kết trong cuộc chiến chống lại các phần tử chủ chiến Nhà Nước Hồi Giáo.
