Trong lúc khoa học đạt được tiến bộ đáng kể trong việc giúp khả năng sinh sản, nhiều nước – kể cả Trung Quốc, đã thông qua luật lệ để hạn chế những cặp vợ chồng không có khả năng có con được tiếp cận với công nghệ này. Thông tín viên Đài VOA Joyce Huang có thêm chi tiết trong bài tường thuật sau đây.
Một tổ chức nghiên cứu về khả năng sinh sản có liên hệ với Tổ chức Y tế Thế giới cho biết trong năm 2013, hầu hết các nước tại Đông Nam Á cũng như nhiều quốc gia Hồi giáo cấm phụ nữ chưa có chồng dùng công nghệ mới để mang thai.
Trung Quốc là một trong những chính phủ có một chính sách cứng rắn để cấm phụ nữ độc thân cho đông lạnh trứng của họ để sử dụng trong tương lai - nhưng hành động này khiến cho quần chúng bất bình, đặc biệt trong số các phụ nữ muốn tự quyết định về quyền sinh sản của họ.
Cuộc tranh luận bắt đầu vào tháng trước, khi tài tử điện ảnh Trung Quốc Từ Trịnh Lôi, 41 tuổi, tiết lộ là bà đã đến Mỹ cách đây hai năm để cho đông lạnh 9 trứng của bà để có sự “lựa chọn” sau này.
Tiếp sau sự tiết lộ của bà Từ, truyền thông nhà nước Trung Quốc -- trong đó có Đài truyền hình Trung ương Trung Quốc và Tân Hoa Xã, trích lời các giới chức y tế và kế hoạch hóa gia đình của Trung Quốc nói rằng thủ tục làm đông lạnh trứng được xem như là một biện pháp giúp sinh sản và do đó bất hợp pháp đối với những phụ nữ độc thân.
Qui định của uỷ ban y tế được công bố vào năm 2003, minh thị bác bỏ phương pháp chữa trị này đối với “những cặp vợ chồng và những phụ nữ độc thân không phù hợp với những qui định của nhà nước về dân số và kế hoạch hóa gia đình.”
Việc cấm đoán này gây nên sự bất bình của công chúng ngay sau đó.
Ông Hàn Hàn, một nhà văn nổi tiếng và là một tay đua xe ô tô, đưa lên trang mạng Weibo lời phản đối của ông - ông hỏi tại sao một phụ nữ lại không thể không chồng mà có con. Ông đặt câu hỏi “phụ nữ không thể sử dụng trứng của mình hay sao?”
Phản ứng của ông Hàn được cư dân mạng phản ánh rộng rãi. Một số người cho rằng việc cấm đoán này biểu lộ “sự bất bình đẳng giới tính vì đàn ông tại Trung Quốc được phép hiến tặng tinh trùng của họ”, trong khi những người khác chế nhạo “việc cấm đoán của chính phủ là cách thức hữu hiệu nhất để làm bùng ra phong trào di dân ra nước ngoài.”
Nhiều phụ nữ Trung Quốc, độc thân hay không độc thân, cho rằng họ bị tước đoạt không những một sự lựa chọn mà còn bị tước đoạt quyền sinh sản của họ.
Cô C.C Chen, 26 tuổi, ở tỉnh Thiểm Tây, nói cô sẽ đệ đơn kiện nếu cô không được phép cho đông lạnh trứng, một việc mà cô cho là thiết thực.
Cô Chen cho biết: "Đặc biệt phụ nữ hiện nay phải đối mặt với những áp lực ngày càng tăng trong xã hội và trong việc làm và có thể gặp nguy cơ không thể có con được khi lớn tuổi. Do đó nếu chúng tôi có thể cho đông lạnh trứng của chúng tôi khi còn trẻ, đây sẽ là một biện pháp dự phòng rất thực tế đối với tôi".
Nhà xã hội học Trần Á Á, thuộc Viện Khoa học Xã hội Thượng Hải, cho rằng phụ nữ Trung Quốc bất kể là độc thân hay không độc thân, không nên bị cấm cho đông lạnh trứng của mình vì đây chỉ là bước đầu trong biện pháp giúp khả năng sinh sản.
Bà còn ủng hộ việc đông lạnh trứng như là một sự bảo đảm khả năng sinh sản cho cả phụ nữ độc thân lẫn phụ nữ có chồng. Bà nói thêm Trung Quốc nên có thêm một bước nữa để chặn đứng đà sút giảm của sinh suất và vấn đề dân số bị lão hoá.
Nhà xã hội học Trần Á Á nói: "Tôi nghĩ việc hạn chế nên được bãi bỏ hoàn toàn để dành cho phụ nữ quyền được sanh nở qua các biện pháp giúp sinh sản hay sanh đẻ tự nhiên, vì mỗi phụ nữ phải được quyền tuyệt đối về sinh sản tuy chính phủ có thể đưa ra một số hướng dẫn".
Nhà xã hội học này tin rằng việc ngăn cấm là một biện pháp hành chính quá đáng giữa lúc sự giải thích của uỷ ban y tế về luật kế hoạch hóa gia đình vẫn còn nhiều nghi vấn.
Trong một văn bản trả lời Đài VOA, uỷ ban nhắc lại là “biện pháp đông lạnh trứng rơi vào loại giúp khả năng sinh sản và đang còn trong giai đoạn nghiên cứu lâm sàng, và uỷ ban sẽ theo dõi kết quả một cách chặt chẽ để đảm bảo an toàn và hữu hiệu của biện pháp này".
Uỷ ban còn khuyến cáo phụ nữ tại Trung Quốc nên sinh con trong khoảng từ 24 đến 29 tuổi và cảnh báo về những mối rủi ro của việc sinh con sau 35 tuổi.
Vào cuối năm 2013, Trung Quốc bắt đầu nới lỏng chính sách một con để cho phép các cặp vợ chồng có hai con nếu người vợ hay người chồng là con duy nhất.
Tuy nhiên, biện pháp này cho đến nay đã không làm tăng tỉ lệ sinh sản tại Trung Quốc. Đồng thời, những cặp vợ chồng khác, hay những phụ nữ độc thân muốn có con sẽ bị phạt tiền và con cái của họ sẽ bị tước quyền công dân.
Những người chỉ trích tin rằng những sự thay đổi thêm nữa là không tránh khỏi đối với chính sách kế hoạch hóa gia đình của Trung Quốc.
Một lý do khác khiến Trung Quốc không khuyến khích biện pháp làm đông lạnh trứng của phụ nữ là nước này cho rằng biện pháp này chỉ thành công không đến 50%, ngoài việc chi phí cao.
Tại những nước tiên tiến, các bác sĩ thường giữ bí mật về tỉ lệ sống còn của trứng đông lạnh. Các bác sĩ ghi nhận là thời gian bảo tồn trứng còn có thể tùy thuộc vào chất lượng của từng cái trứng và tỉ lệ thành công của trứng dùng tạo thành bào thai trong ống nghiệm có thể xuống tới mức 15% sau tuổi 40.
Ông Trần Tín Phù, một bác sĩ sản khoa tại Bệnh viện Trường Đại học Quốc gia Đài Loan ở Đài Bắc, nói: “Kỹ thuật đông lạnh trứng đã tiến bộ rất nhiều, nên tỷ lệ sống còn của trứng sau khi cho tan đá có thể cao từ 90% đến 95 %.”
Tuy nhiên, việc cấm phụ nữ độc thân cho đông lạnh trứng của mình đã là một rào cản cho kế hoạch của một bệnh viện giúp khả năng sinh sản tại Los Angeles nhằm quảng cáo biện pháp đông lạnh trứng trên trang mạng Juhuasan của Alibaba.
Trang mạng Trung Quốc, tháng trước, đã thành công trong việc kết nối hơn 22.000 người tặng tinh trùng với 7 ngân hàng tinh trùng tại Trung Quốc qua việc đăng ký trên mạng trong một chương trình kéo dài 3 ngày.
Tuy nhiên bệnh viện này cũng dè dặt về chương trình đông lạnh trứng của phụ nữ.
Bà Lý Tố Đình thuộc Tập đoàn Alibaba nói: "Một bệnh viện Los Angeles tiếp xúc với chúng tôi và chúng tôi đã có những cuộc thảo luận sơ khởi, nhưng chưa có kết quả nào. Tôi nghĩ chúng tôi phải xem xét các luật lệ hiện hành để xem những luật lệ này cho phép những gì".
