Hoa Kỳ kêu gọi phóng thích 3 người Mỹ bị bắt sau khi Bắc Triều Tiên loan báo ý định đưa ra xét xử 2 người trong số đó về ‘các hành vi thù nghịch’ chống lại Bắc Triều Tiên. Thông báo được đưa ra vào lúc Washington cho thấy kế hoạch xúc tiến các cuộc tập trận chung với Nam Triều Tiên vào cuối năm nay, bất chấp lời kêu gọi hủy bỏ của miền Bắc để cải thiên quan hệ Liên Triều. Thông tín viên VOA Victor Beattie ghi nhận thêm chi tiết trong bài tường thuật sau đây.
Hôm qua, Bắc Triều Tiên loan báo sẽ đưa ra xét xử ông Jeffrey Edward Fowle, 56 tuổi, và ông Matthew Todd Miller, 24 tuổi, là những người đã vào nước trong tư cách du khách hồi tháng 4. Bắc Triều Tiên nói “những nghi ngờ về các hành vi thù nghịch của họ đã được xác nhận qua bằng chứng và lời khai của hai ông.”
Ông Miller bị cáo buộc đã xé thị thực của ông lúc đến Bình Nhưỡng hôm 10 tháng 4 và yêu cầu xin tỵ nạn. Ông Fowle, vào Bắc Triều Tiên hôm 29 tháng 4, thì bị cáo buộc là có những hoạt động vi phạm luật pháp của Bắc Triều Tiên. Các nguồn tin ngoại giao nói ông đã để lại một cuốn Kinh Thánh trong phòng khách sạn. Ông Kenneth Bae, người Mỹ gốc Triều Tiên, bị bắt hồi tháng 11 năm 2012, đã bị kết án 15 năm khổ sai sau khi bị kết tội tìm các lật đổ nhà nước.
Nữ phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ Jennifer Psaki hôm qua tuyên bố Washington biết rõ về các bản tin có liên quan đến việc ông Miller và ông Fowle bị đưa ra tòa.
“Không có ưu tiên nào lớn hơn đối với chúng tôi so với phúc lợi và sự an toàn của các công dân Hoa Kỳ ở nước ngoài. Vì lo ngại về nhân đạo cho ông Fowle và ông Miller cùng gia đình họ, chúng tôi yêu cầu Bắc Triều Tiên phóng thích họ để họ có thể trở về nước. Chúng tôi cũng yêu cầu Bắc Triều Tiên tha cho ông Kenneth Bae và đặc biệt ân xá cho ông và phóng thích ông ngay lập tức để ông có thể đoàn tụ với gia đình và được chăm sóc y tế.”
Ðặc sứ Hoa Kỳ Robert King đã hai lần bị từ chối nhập cảnh Bắc Triều Tiên để thảo luận việc phóng thích ông Bae, được mà sức khỏe được cho là ở trong tình trạng rất xấu.
Bà Psaki cho biết Ðại sứ quán Thụy Ðiển, cơ quan xử lý các quyền lợi của Hoa Kỳ tại Bắc Triều Tiên, đã đi thăm ông Fowle vào ngày 20 tháng 6 và ông Miller 2 lần, vào những ngày 9 tháng 5 và 21 tháng 6. Hồi tháng 5, Hoa Kỳ đã công bố lệnh cảnh báo du hành khuyến cáo người Mỹ tránh đến Bắc Triều Tiên, và nói họ có thể bị bắt một cách độc đoán và bị giam giữ dài hạn.
Bà Psaki cũng cho biết Hoa Kỳ không có kế hoạch bãi bỏ các cuộc thao diễn quân sự chung với Nam Triều Tiên, dự trù bắt đầu vào tháng 8. Ủy ban Quốc phòng của Bình Nhưỡng đòi đình chỉ các cuộc tập trận này, trong khi đề nghị hai bên Triều Tiên ngưng mọi sự thù nghịch quân sự trước Á Vận Hội do Nam Triều Tiên đang cai vào tháng 9.
“Nói chung, chắc chắn là chúng tôi ủng hộ quan hệ tốt hơn giữa hai nước Triều Tiên, nhưng với các cuộc thao diễn cụ thể này, chúng có liên quan đến vấn đề phòng thủ và được hoạch định nhằm cải tiến khả năng ứng phó với bất kỳ tình huống nào có thể xảy ra. Chúng được hoạch định để gia tăng sự sẵn sàng bảo vệ Nam Triều Tiên và bảo vệ khu vực. Do đó, chúng tôi đã thấy những lời kêu gọi trước đây và chắc chắn chúng tôi nhìn thấy giá trị nằm trong các cuộc tập trận này và giá trị của việc tiếp tục chúng.”
Ông Sung-Yoon Lee, một phó giáo sư về Nghiên cứu Triều Tiên tại trường Ðại học Tufts, cho rằng Bắc Triều Tiên vẫn có khả năng gây ảnh hưởng lên các diễn biến quốc tế thông qua các tuyên bố và hành động của họ.
“Chúng ta có nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình sắp đi thăm Nam Triều Tiên trong tuần này, vào hai ngày 3 và 4 tháng 7, và điều đó mang ý nghĩa đây là một thời điểm nhạy cảm đối với Trung Quốc và Nam Triều Tiên. Không nước nào muốn có một sự khiêu khích của Bắc Triều Tiên. Chúng ta cũng có, trong mấy tuần lễ vừa qua, việc nối lại các cuộc đàm phán ngoại giao giữa Bắc Triều Tiên và Nhật Bản, và dường như, một vài tiến bộ về vấn đề tế nhị là những người bị bắt cóc. Theo tin tức của Nam Triều Tiên, trong những ngày gần đây, dường như đã có những cuộc đàm phán về vấn đề trên 1.800 phụ nữ Nhật Bản đi cùng với chồng người Bắc Triều Tiên và định cư ở Bắc Triều Tiên vào cuối thập niên 1950, và đầu thập niên 1960. Bắc Triều Tiên đang đàm phán, thương lượng với Nhật Bản về việc gửi những phụ nữ gốc Nhật còn sống sót trở về nước.”
Ông nói ông trông đợi sự kiện đó sẽ bảo đảm là Bắc Triều Tiên có một khoản tiền khổng lồ. Ông Lee nói khả năng miền Bắc gây ảnh hưởng đến các diễn biến đó làm tăng sức mạnh thương nghị của họ.
Theo ông Lee, thông qua hành động pháp lý chống lại phía Mỹ, Bắc Triều Tiên nhận thấy họ chẳng có gì để mất mà lại được rất nhiều trong tư thế mặc cả với Washington.
Ông Bruce Bennett, một nhà phân tích tại tổ chức nghiên cứu chính sách có trụ sở tại Hoa Kỳ, là RAND Corporation, gợi ý rằng trong khi miền Bắc muốn duy trì hàng đầu tin tức, thì các hành động mới nhất của họ, một phần, có thể là để đáp lại một cuốn phim mới có tựa là The Interview, do hãng Sony Pictures sản xuất, và sẽ được trình chiếu vào tháng 10. Lãnh tụ Kim Jong-Un đã lên án cuốn phim này là “một hành động chiến tranh.”
“Cơ bản đó cuốn phim mô tả một cặp vợ chồng phóng viên đi phỏng vấn ông Kim Jong-Un và cố gắng tìm hiểu về ông ta nhưng, trước khi đi, thì họ được Cơ quan Tình báo Trung ương Hoa Kỳ, tức CIA, tuyển mộ để ám sát ông ta. Cho đến nay, tất cả những gì các nhà sản xuất phim đã làm là đưa ra một đoạn phim quảng cáo, nhưng tính đến ngày thứ bảy, vì những lời khiếu nại của Bắc Triều Tiên, mà đoạn phim này đã được 5 triệu người xem trên mạng.”
Ông Kim Myong-Chol, giám đốc điều hành Trung tâm Hòa bình Bắc Triều Tiên/Hoa Kỳ, và được coi là một phát ngôn viên không chính thức của chế độ Bắc Triều Tiên, được trích thuật nói rằng ông Kim Jong-Un có thể đích thân đi xem cuốn phim khi nó được trình chiếu. Diễn viên cùng đóng trong cuốn phim hài hành động này là Seth Rogan, đã nhắn tin qua Twitter nói rằng anh hy vọng ông Kim sẽ thích cuốn phim này.
