Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken hôm 26/4 bày tỏ lo ngại về sự hỗ trợ của Trung Quốc đối với quân đội Nga, một trong nhiều vấn đề đe dọa làm xấu đi sự cải thiện gần đây trong quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Ông Blinken nêu vấn đề này trong cuộc họp dài 5 tiếng rưỡi với nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc Vương Nghị tại Bắc Kinh. Đây là cuộc tiếp xúc cấp cao mới nhất giữa hai nước, hiện đang giảm được những căng thẳng vốn đã đẩy mối quan hệ xuống mức thấp lịch sử vào năm ngoái.
Nhà ngoại giao Hoa Kỳ sẽ kết thúc chuyến thăm vào ngày 26/4 với rất ít tiến triển về một loạt vấn đề gây tranh cãi, bao gồm cả những phàn nàn của Mỹ về hàng xuất khẩu giá rẻ của Trung Quốc. Thay vào đó, cả hai bên đang tập trung vào các vấn đề thực dụng như ngoại giao nhân dân.
“Ngoại trưởng [Blinken] đã thảo luận những lo ngại về sự hỗ trợ của Công hòa Nhân dân Trung Hoa đối với cơ sở công nghiệp quốc phòng của Nga”, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Matthew Miller cho biết, đồng thời nói rằng hai bên cũng thảo luận về Đài Loan, Biển Đông và các điểm nóng khác.
Bất chấp mối quan hệ đối tác "không giới hạn" với Moscow, Trung Quốc vẫn tránh việc cung cấp vũ khí cho cuộc chiến của Nga ở Ukraine.
Tuy nhiên, các quan chức Mỹ cảnh báo rằng các công ty của Trung Quốc đang giúp đỡ ngành công nghiệp vũ khí Nga với mức độ mở rộng chưa từng có, giúp lật ngược tình thế cuộc chiến. Ví dụ, theo họ cho biết, việc nhập khẩu máy công cụ lớn hơn từ Trung Quốc đã giúp Nga tăng cường sản xuất tên lửa đạn đạo.
Các quan chức Mỹ nói rằng sự hỗ trợ như vậy có nguy cơ làm tổn hại đến mối quan hệ song phương rộng lớn hơn, ngay cả khi mối quan hệ đang ổn định lại sau khi bị ảnh hưởng bởi chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện lúc đó là bà Nancy Pelosi vào năm 2022 và việc Mỹ bắn rơi một khinh khí cầu giám sát bị nghi ngờ của Trung Quốc vào tháng 2 năm ngoái.
Trung Quốc cho biết họ chưa cung cấp vũ khí cho bất kỳ bên nào và nói thêm rằng họ "không phải là nhà sản xuất hay bên liên quan đến cuộc khủng hoảng Ukraine". Tuy nhiên, họ nói rằng thương mại bình thường giữa Trung Quốc và Nga không nên bị gián đoạn hoặc bị hạn chế.
Ổn định lại quan hệ
Ngoài việc thảo luận với ông Vương, ông Blinken cũng đã gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, trong đó ông Tập nhắc lại mối lo ngại của Bắc Kinh rằng Mỹ đang kìm hãm sự phát triển kinh tế của nước này.
“Đây là một vấn đề cơ bản cần được giải quyết, giống như chiếc cúc đầu tiên trên chiếc áo sơ mi phải được cài đúng cách, để mối quan hệ Trung-Mỹ thực sự ổn định, cải thiện và tiến về phía trước”, ông Tập nói.
Trước đó, ông Vương nói với ông Blinken rằng “con tàu khổng lồ” của quan hệ Trung-Mỹ đã ổn định, "nhưng những yếu tố tiêu cực trong mối quan hệ vẫn ngày càng gia tăng và hình thành".
Ông Vương cũng cho biết Mỹ đã thực hiện các biện pháp "không ngừng" để đàn áp nền kinh tế, thương mại, khoa học và công nghệ của Trung Quốc. Theo ngoại trưởng Trung Quốc, các bước như vậy là ngăn chặn.
“Và mối quan hệ đang phải đối mặt với đủ loại gián đoạn. Quyền phát triển hợp pháp của Trung Quốc đã bị đàn áp một cách vô lý và các lợi ích cốt lõi của chúng ta đang phải đối mặt với những thách thức,” ông Vương nói với ông Blinken.
Chương trình nghị sự cho các cuộc đàm phán này đã được ấn định tại hội nghị thượng đỉnh vào tháng 11 giữa Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Tập ở San Francisco và trong cuộc điện đàm sau đó trước đây trong tháng này.
Mối bất hòa ngày càng tăng giữa hai bên được thấy rõ khi, vài giờ trước khi ông Blinken hạ cánh xuống Trung Quốc hôm 24/4, Tổng thống Biden đã ký một dự luật lưỡng đảng bao gồm 8 tỷ USD để chống lại sức mạnh quân sự của Trung Quốc, cũng như hàng tỷ USD viện trợ quốc phòng cho Đài Loan và 61 tỷ USD cho Ukraine. .
Ông Vương cho biết Mỹ không được bước lên "lằn ranh đỏ" bao gồm chủ quyền, an ninh và lợi ích phát triển – một sự ám chỉ rõ ràng đến Đài Loan, hòn đảo được quản trị dân chủ mà Trung Quốc tuyên bố là của riêng mình, và Biển Đông đang có tranh chấp
Các vấn đề khác được thảo luận bao gồm trí tuệ nhân tạo và nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm đạt được tiến bộ trong việc hạn chế nguồn cung cấp hóa chất được sử dụng để sản xuất fentanyl của Trung Quốc.
Ông Blinken, cùng với các quan chức cấp cao của Mỹ chuyên về hợp tác chống ma túy với Trung Quốc, đã gặp Bộ trưởng Bộ Công an Trung Quốc, Vương Hiểu Hồng, để thảo luận về vấn đề fentanyl.
Trước cuộc đàm phán hôm 26/4, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen ra tín hiệu rằng Tổng thống Biden sẽ không loại bỏ bất kỳ lựa chọn nào để đáp trả năng lực công nghiệp dư thừa của Trung Quốc.
Ông Vương nói rằng Hoa Kỳ nên ngừng "cường điệu hóa" "câu chuyện sai sự thật" về tình trạng dư thừa năng lực của Trung Quốc.
Diễn đàn